କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଅନୁରାଗ ଠାକୁର ପ୍ରଦାନ କଲେ ୮ମ ଏବଂ ୯ମ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ପୁରସ୍କାର

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ : କେନ୍ଦ୍ର ସୂଚନା ଓ ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅନୁରାଗ ଠାକୁର ଗତକାଲି ୮ମ ଏବଂ ୯ମ ଜାତୀୟ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ଦୁଇ ଦିନିଆ ଆଞ୍ଚଳିକ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ସମ୍ମେଳନ (ଉତ୍ତର) ର ଉଦଘାଟନୀ ଅଧିବେଶନରେ ଏହି ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ଯାହାକି ଦିଲ୍ଲୀର ଭାରତୀୟ ଜନ ସଞ୍ଚାର ସଂସ୍ଥାନରେ କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉଦଘାଟିତ ହୋଇଥିଲା ।

ଏହି ଅବସରରେ ସମାବେଶକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି “ଜନ ଭାଗିଦାରୀ ସେ ଜନ ଆନ୍ଦୋଳନ” କୁ ହାସଲ କରିବାରେ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ । ଏହି ଷ୍ଟେସନଗୁଡିକ ଆକାଶବାଣୀର ଉଦ୍ୟମକୁ ପ୍ରଶଂସା କରନ୍ତି ଏବଂ ବିପଦ ସମୟରେ ସେମାନଙ୍କ ଶ୍ରୋତାମାନଙ୍କୁ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବାରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି ।

ଅନୁରାଗ ଠାକୁର କହିଛନ୍ତି ଯେ ମାନବ ସମ୍ବଳର ଅଭାବ, ଆର୍ଥିକ ଅସୁବିଧା ଏବଂ ବାହ୍ୟ ସମର୍ଥନ ଅଭାବ ଭଳି ଅନେକ ଆହ୍ୱାନ ସତ୍ୱେ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍ ଗୁଡ଼ିକ ସେବା ଯୋଗାଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ର ସେବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରାଯିବା ଉଚିତ । ପୁରସ୍କାର ଷ୍ଟେସନଗୁଡିକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରୁଥିବାବେଳେ ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସେମାନେ ଭାରତର ଦୂର ଦୂରାନ୍ତର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଶିକ୍ଷା, ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି ଏବଂ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନରେ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱୀକାର କରିଛନ୍ତି । ପୁରସ୍କାର ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଗେଇବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ ବୋଲି ସେ ଆଶା ପ୍ରକଟ କରିଛନ୍ତି ।

ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବ୍ୟବସାୟକୁ ସହଜ କରିବା ଦିଗରେ ସରକାରଙ୍କ ଉଦ୍ୟମକୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅନୁଧ୍ୟାନ କରି କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏଭଳି କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ନିଆଯାଉଥିବା ସମୟ ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ସରକାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । ଯେଉଁଠାରେ ପୂର୍ବରୁ ଏକ ଲାଇସେନ୍ସ ହାସଲ କରିବା ସମୟ ସାପେକ୍ଷ ଏବଂ କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପ୍ରାୟ ଚାରି ବର୍ଷ ସମୟ ନେଉଥିଲା ଏବଂ ତେରଟି ପ୍ରକ୍ରିୟା ସହିତ ଜଡିତ ଥିଲା, ଆଜି ଏହାକୁ ଆଠଟି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ହ୍ରାସ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଛଅ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଲାଇସେନ୍ସ ହାସଲ କରାଯାଇପାରିବ । ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏହାକୁ ଆହୁରି ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ସମସ୍ତ ଉଦ୍ୟମ କରୁଛି । ଆବେଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବର୍ତ୍ତମାନ ବ୍ରଡକାଷ୍ଟ ସେବା ପୋର୍ଟାଲରେ ଅନଲାଇନରେ ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି ଏବଂ ସରଳ ସଞ୍ଚାର ପୋର୍ଟାଲ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋଇଛି ।

ଭାରତରେ ରେଡିଓର ପ୍ରସାର ପ୍ରସାର ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦେଇ ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆଜି ଦେଶର ୮୦% ଭୌଗୋଳିକ କ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ୯୦% ରୁ ଅଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ରେଡିଓ ଦ୍ୱାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଇ-ନିଲାମର ତୃତୀୟ ବ୍ୟାଚ୍ ଅନ୍ତର୍ଗତ ୨୮୪ ଟି ସହରରେ ୮୦୮ ଚ୍ୟାନେଲର ନିଲାମ ଏହି ଦିଗରେ ଏକ ବଡ ପଦକ୍ଷେପ ।

ଠାକୁର କହିଛନ୍ତି ଯେ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନଗୁଡ଼ିକର ବୃଦ୍ଧି ହେଉଛି ସେମାନଙ୍କର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ଲୋକପ୍ରିୟତାର ନିଦର୍ଶନ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ହାସଲ କରିବାକୁ ଭାରତ ସରକାର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ଯାହା ଫଳରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିଲ୍ଲାରେ ଏକ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍ ରହିବା ଉଚିତ ଏବଂ ଏହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ଲକରେ ଗୋଟିଏକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ ।

ଏହି କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନଗୁଡିକର ଅଭିଜ୍ଞତାକୁ ଏକାଠି କରିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ଲାଟଫର୍ମର ଆବଶ୍ୟକତା ବିଷୟରେ ଠାକୁର କହିଛନ୍ତି ଯେ ସମଗ୍ର ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍ ଦ୍ୱାରା ଗୋଷ୍ଠି ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଭିନ୍ନ ପରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ଉଦ୍ଭାବନ କରାଯାଉଛି । ସେ ଆଶା ପ୍ରକଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏକ ନେଟୱାର୍କ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇପାରିବ ଯେଉଁଠାରେ ଏହି ଷ୍ଟେସନଗୁଡିକ ସେମାନଙ୍କର ଧାରଣା ଏବଂ ଅଭିଜ୍ଞତା ସେୟାର କରିପାରିବେ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଏହାର ସର୍ବୋତ୍ତମ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଗୁଡିକ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ନକଲ ହୋଇପାରିବ । ସେ ଏକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର କଳ୍ପନା କରିଥିଲେ ଯାହା ଏହି ଷ୍ଟେସନଗୁଡିକର ଚିନ୍ତାଧାରାରୁ ଏକ ପାୱାରହାଉସ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ।

ସେମାନଙ୍କ ଅବଦାନ ପାଇଁ ପୁରସ୍କାରର ଖଣ୍ଡପୀଠକୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ଧନ୍ୟବାଦ ଜଣାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଷ୍ଟେସନର ଏକ ବିଶେଷତା ଉଲ୍ଲେଖ କରି ବିଜେତାମାନଙ୍କୁ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଛନ୍ତି ଯାହା ଉଭୟ ୮ମ ଏବଂ ୯ମ ସଂସ୍କରଣ ପାଇଁ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ଏହା ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସେମାନଙ୍କର ଉତ୍କର୍ଷତାକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।

ସଚିବ ଶ୍ରୀ ଅପୂର୍ବ ଚନ୍ଦ୍ରା ଏହା ପୂର୍ବରୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଟେଲିଭିଜନ ଏବଂ ପରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଓଟିଟି ଆକାରରେ ଯୋଗାଯୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନେକ ଅଗ୍ରଗତି ଘଟିଛି, କିନ୍ତୁ ଏହା ରେଡିଓର ଲୋକପ୍ରିୟତା ତଥା ପହଞ୍ଚିବାରେ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପକାଇ ନାହିଁ । କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଏକ ସ୍ଥାନରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛି ଯାହା ଅନ୍ୟ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଦ୍ୱାରା ସ୍ପର୍ଶ ହୋଇନଥାଏ ଏବଂ ଜରୁରୀ ସେବା ଯୋଗାଇଥାଏ ଯାହା ଏକାଧିକ ଆଧୁନିକ ଗଣମାଧ୍ୟମ ଯୋଗାଇ ନଥାଏ । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ କୋଭିଡ୧୯ ମହାମାରୀ ଏହି ପୁରସ୍କାରର ପ୍ରଦାନକୁ ରୋକି ଦେଇଥିଲା ଏବଂ ଏହି ବର୍ଷ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଉଭୟ ୮ମ ଏବଂ ୯ମ ଜାତୀୟ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରୁଛି ।

ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଦର୍ଶକମାନଙ୍କୁ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଗତ ୨ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୧୨୦ ରୁ ଅଧିକ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ ଯୋଗ କରି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟରୁ ୧୦୦ ଲେଣ୍ଟର ଅଫ୍ ଇଣ୍ଟେଟ ସହିତ ମୋଟ ୪୫୦ ରୁ ଅଧିକ ନେଇଛନ୍ତି ।

୮ମ ଏବଂ ୯ମ ଜାତୀୟ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତାମାନେ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନର ଏକ ସ୍ୱୀକୃତି, ଯେଉଁମାନେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ନିଜ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଶଂସନୀୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ୨୩ ଜୁଲାଇ ୨୦୨୩ ରେ ଜାତୀୟ ପ୍ରସାରଣ ଦିବସ ଅବସରରେ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଆଞ୍ଚଳିକ ସମ୍ମେଳନ ସମୟରେ ଏହି ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି ।

୯ମ ଜାତୀୟ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ୪ ଟି ବର୍ଗରେ ମୋଟ ୧୨ ଟି ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି । ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍ ହରିୟାଣା, ବିହାର, ଓଡିଶା, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ, ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ, ତାମିଲନାଡୁ, ରାଜସ୍ଥାନ ଏବଂ ତ୍ରିପୁରା ରାଜ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ।

କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓରେ ଉନ୍ନତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଗୋଷ୍ଠିଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତ ସରକାର ଜାତୀୟ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ । ଜାତୀୟ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ପୁରସ୍କାର ସେହି କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନଗୁଡ଼ିକୁ ଦିଆଯାଏ ଯେଉଁମାନେ ଗୋଷ୍ଠି ଭିତ୍ତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ପ୍ରସାରଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଦର୍ଶ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗର ପୁରସ୍କାର ବିଭିନ୍ନ ବିଷୟ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବିକାଶ ପାଇଁ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରେରଣା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି । ପୁରସ୍କାରଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥିରତା, ନବସୃଜନ ଏବଂ ନାଗରିକ-ଅଂଶଗ୍ରହଣର ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଛି ।

କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ରେଡିଓ ପ୍ରସାରଣର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ତୃତୀୟ ସ୍ତର ଅଟେ ଯାହା ସାର୍ବଜନୀନ ସେବା ରେଡିଓ ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟିକ ରେଡିଓ ଠାରୁ ଭିନ୍ନ ଅଟେ । କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍ (ସିଆରଏସ୍‌) ହେଉଛି ସ୍ୱଳ୍ପ ଶକ୍ତି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍‌, ଯାହା ଗୋଷ୍ଠି ଭିତ୍ତିକ ସଂଗଠନ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଏବଂ ପରିଚାଳିତ ହେବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ।

କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଗୋଷ୍ଠିକୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ, ଶିକ୍ଷା, କୃଷି ଇତ୍ୟାଦି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସ୍ଥାନୀୟ କଥା ପ୍ରସାରଣ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଯୋଗାଇଥାଏ । ଭାରତ ପରି ଦେଶରେ, ଯେଉଁଠାରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଜ୍ୟର ନିଜସ୍ୱ ଭାଷା ଏବଂ ଭିନ୍ନ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିଚୟ ରହିଛି, ସିଆରଏସ୍ ଗୁଡିକ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଲୋକ ସଂଗୀତ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ୟର ଭଣ୍ଡାର । ଅନେକ ସିଆରଏସ୍ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପୀଢି ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ଗୀତଗୁଡ଼ିକୁ ରେକର୍ଡ କରନ୍ତି ଏବଂ ସଂରକ୍ଷଣ କରନ୍ତି ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ କଳାକାର ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତିଭା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଏକ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଦିଅନ୍ତି । ସିଆରଏସ ର ଅନନ୍ୟ ସ୍ଥିତି ହେଉଛି ସକରାତ୍ମକ ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ଉପକରଣ, ଯାହା ଏହାକୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସଶକ୍ତିକରଣ ପାଇଁ ଏକ ଆଦର୍ଶ ସାଧନ କରିଥାଏ । ଯେହେତୁ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ପ୍ରସାରଣ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷା ଏବଂ ଉପଭାଷାରେ ହେଉଛି, ଲୋକମାନେ ତୁରନ୍ତ ଏହା ସହିତ ସମ୍ପର୍କ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ଅଟନ୍ତି ।

ଭାରତରେ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଆନ୍ଦୋଳନକୁ ସରକାର ସମର୍ଥନ କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଗଣମାଧ୍ୟମର ଏହି ରୂପ ଶେଷ ମାଇଲରେ ପହଞ୍ଚିବ ଯେଉଁଠାରେ ଆଗଧାଡିର ଗଣମାଧ୍ୟମର ଉପସ୍ଥିତି କମ୍ ଅଟେ । ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନଗୁଡିକର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି । ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଦେଶରେ ସମୁଦାୟ ୪୪୯ କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍ ଅଛି, ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୭୦% ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଅଛି । କମ୍ୟୁନିଟି ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୧୦୦ ଟି ସଂଗଠନକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଛି । ସେମାନଙ୍କୁ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ ବିକାଶ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଆଣିବା ପାଇଁ ଗୋଷ୍ଠି ସଶକ୍ତିକରଣ ଏବଂ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଦର୍ଶାଉଛି ।